Hoogsensitiviteit in het onderwijs
De hooggevoelige leerkracht als drijvende kracht in het basisonderwijs
Er gebeurt veel in het basisonderwijs. Er wordt veel verwacht van mensen die in het onderwijs werken waardoor de werkdruk als zeer hoog wordt ervaren.
De hoge werkdruk zorgt ervoor dat met name de hooggevoelige leerkrachten het steeds moelijker krijgen. Dat maakt het probleem dubbel zo groot, omdat gebleken is dat er relatief veel hooggevoelige mensen in het onderwijs werken.
Waarom krijgen met name hooggevoelige leerkrachten het moeilijker?
Doordat de informatieverwerking van hooggevoelige mensen anders verloopt, lopen hooggevoelige leerkrachten meer risico om uit te vallen. Hun informatiefilter is grover afgesteld waardoor ze meer prikkels binnenkrijgen dan andere mensen. Hooggevoelige mensen zien meer, nemen meer waar en zien daardoor sneller de onderliggende problematiek. Ze voelen zich sneller verantwoordelijk, zijn perfectionistisch en willen graag alles goed doen en staan graag voor een ander klaar. Hierdoor bereiken ze sneller hun grens en hebben daardoor meer kans op oververmoeidheid en een burn-out.
​
Balans
Rita Mulder heeft als hooggevoelige leerkracht (en als coach en trainer) ervaren dat er veel aandacht besteed wordt aan kennis vergaren en de mentale ontwikkeling, maar dat er nog teveel voorbij wordt gegaan aan het interne proces, de emotionele ontwikkeling. Haar ervaring is dat als er een balans zou komen tussen de mentale, fysieke, emotionele en spirituele ontwikkeling er minder snel mensen uitvallen die in het onderwijs werken. Ook hebben met name hooggevoelige mensen op emotioneel en spiritueel gebied veel te bieden.
​​
Wat is de meerwaarde van hooggevoelige leerkrachten?
Hooggevoelige leerkrachten nemen veel waar en hun zintuigen zijn sterk ontwikkeld. Door een gevoeliger zenuwstelsel kunnen ze sneller verbanden leggen, hebben ze meer oog voor detail, zijn opmerkzamer, en zien vaak vooraf al wat er gaat gebeuren (oorzaak – gevolg). Daardoor zien ze ook snel wat er nodig is. Door een groot intuïtief vermogen hebben ze een grote mate van zelfreflectie, verantwoordelijkheidsgevoel en dienstbaarheid ontwikkeld. Als een school optimaal van deze kwaliteiten gebruik kan maken dan bieden hooggevoelige leerkrachten een enorme meerwaarde aan het onderwijssysteem.
​
Wat is er nodig
Het is belangrijk dat er vanuit de school en het onderwijssysteem (overheid) ondersteuning en vooral ook begrip is voor hooggevoeligheid en het probleem serieus wordt genomen. De erkenning van het bestaan van hooggevoeligheid kan al veel leed verzachten. Als die erkenning er is en er meer rekening gehouden wordt met de grenzen en valkuilen van de hooggevoelige leerkracht kunnen kwaliteiten meer ingezet worden. Veel scholen zijn zich hiervan al bewust en hebben al de nodige maatregelen getroffen: het reguleren van de werkdruk, helpen met grenzen aangeven, duidelijkheid in roosters en communicatie, inzetten van de kwaliteiten, etc. Ondanks de inzet van de school vallen er echter nog steeds hooggevoelige leerkrachten uit.
​
Maar wat is er dan nog meer nodig?
Coaching speelt een belangrijke rol omdat het daadwerkelijke probleem uiteindelijk niet in de buitenwereld ligt maar in jezelf. Zelfsturing, leiderschap en authenticiteit zijn belangrijke thema’s om aan te werken om de hooggevoelige leerkracht weer optimaal te laten floreren in het onderwijs.​
​
Expertise
Rita Mulder heeft jarenlang gewerkt als hooggevoelige leerkracht binnen het basisonderwijs. Haar expertise is hooggevoeligheid en ze heeft een boek geschreven ‘de verborgen schat van hooggevoelige leerkrachten’ en vertelt daarin hoe ze zelf vastliep in het onderwijs. In eerste instantie dacht ze dat dit te maken had met de hoge werkdruk en oorzaken van buitenaf, maar door zelfonderzoek kwam ze erachter dat het te maken had met iets in haarzelf. De afgelopen jaren is ze werkzaam geweest als coach/trainer en heeft ze al veel hooggevoelige leerkrachten, onderwijsassistentes en directeuren geholpen op hun pad naar zelfsturing en leiderschap.